برای عبور از بحرانهای برنامهای یا اجرایی با هدف توسعه صادرات غیرنفتی راهی جز همدلی و همکاری دولت با فعالان بخش خصوصی نیست؛ بالا بودن بهره بانکی و محدودیت سقف اعتبارات بانکی شرایط ناهمواری را به وجود آورده است. نظام مالیاتی کشور نیز یکی از چالشهای عمده تولید به شمار میرود؛ چراکه در هیچ جای جهان تولید محصول آنقدر صرفه اقتصادی ندارد که در کنار آن ۹ درصد هم بهعنوان مالیات ارزشافزوده از تولیدکننده مطالبه شود. با این توضیح که تولیدکننده مامور وصول ارزشافزوده نبوده و اصولا باید به حلقه آخر منتقل شود. این صحبتها بخشی از گفتههای محمدجواد سالک نجات، قائممقام مدیرعامل گروه صنعتی نجاتی–آناتا است. وی در ادامه بابیان اینکه تعیین دستوری نرخ ارز یکی دیگر از موارد اصلی یا تاثیرگذار در فرآیند توسعه صادرات کشور به شمار میرود. تاکید کرد: نرخ دستوری نمیتواند قدرت چانهزنی و توان صادراتی ایران را در بازارهای جهانی حفظ کند. بهعلاوه در فرآیند صادرات کالا و خدمات، نرخ ارز باید تکنرخی و واقعی باشد، چراکه چند نرخی بودن ارز قدرت پیشبینی آینده بازار و برنامهریزی و محاسبه ریسک را مختل میکند. سالک نجات بابیان اینکه با تمامی این اوصاف در حال فعالیت در بخش تولید هستیم در خصوص گروه صنعتی نجاتی–آناتا گفت: این گروه بهعنوان یکی از بزرگترین واحدهای تولیدی شیرینی و شکلات و از پیشگامان این صنعت در خاورمیانه به شمار میرود. صادرات «آناتا» به ۶۰ کشور جهان این مجموعه در طول چند دهه دوران فعالیت خود توانسته است تحولی بنیادین در صنعت شیرینی ایجاد کند که ثمرات ارزشمند آن رونق صنعت، ارتقای کیفیت و مرغوبیت تولیدات در سطح استانداردهای جهانی و توسعه صادرات است. محصولات گروه صنعتی نجاتی شامل بیش از 350 نوع تافی، آبنبات، بیسکویت، شکلات، ویفر، کیک، آدامس، اسنک، کراکر و کوکی با تنوع بیش از هزار نوع بستهبندی است. در حال حاضر بیش از 3200 نفر پرسنل نیز در بخشهای مختلف این مجموعه مشغول به کار هستند. قائممقام مدیرعامل این شرکت گفت: این شرکت با ایجاد واحد تحقیق و توسعه بازار، سیستم نوین فروش در سراسر کشور و شبکه بزرگ توزیع مویرگی با بیش از 500 دستگاه خودروی پخش در 28 شعبه در مراکز استانها، توانسته بازارهای داخلی را به دست آورد و به 60 کشور اروپایی، آسیایی، آفریقایی و آمریکایی صادرات داشته باشد. وی گفت: گروه صنعتی نجاتی - آناتا در سالهای قبل از انقلاب با ارسال اولین محموله صادراتی به کشورهای همسایه فعالیت صادراتی خود را آغاز کرد و از سال 1370 تاکنون صادرات مستمر داشته است هماکنون این شرکت 45 درصد از تولید سالانه خود را صادر میکند. سالک نجات در ادامه با اشاره به اینکه در حال حاضر کرایه حمل کالاهای صادراتی بالاست و دولت برای کاهش هزینه صادرات باید به این بخش یارانه بدهد، تصریح کرد: دولت باید با پرداختهای مربوط به مشوقهای صادراتی، به رقابتی شدن صادرات کمک کند. این کار میتواند به صادرکننده کمک کند تا با اعمال تخفیف در جذب مشتریان خوب و مطمئن بینالمللی موفق باشد. همچنین پرداخت هزینههای شرکت در نمایشگاههای بینالمللی و تقبل هزینه تبلیغات و برندسازی در خارج از کشور یکی از پارامترهای مهم جذب بازار صادرات است. وی افزود: با توجه به سند چشمانداز (افق 1404) دولت درزمینه کارآفرینی و پیشرفت صنایع و با شعار خصوصیسازی (اصل 44) که در سال 1382 از سوی مقام معظم رهبری با عنوان برنامه 5 ساله چهارم توسعه کشور ابلاغ و بهوسیله نهادهای ذیربط مصوب و اجرا شد، اجرای مصوبات مربوط به این برنامه در زمینه حمایتهای مالی، ایجاد شهرکهای صنعتی، ایجاد بستر برای گسترش فناوری اطلاعات، سیاستهای حمایتی در زمینه بازاریابی و نمایشگاهی، مکانیزاسیون اداری - توانمندسازی نیروی انسانی و ایجاد خوشههای صادراتی، از سوی دولت بهرغم تحریمهای شدید و بیسابقه علیه جمهوری اسلامی ایران توان خود را بهکار گرفته و تا حدودی قابلقبول بوده که البته کاستیها و مشکلات فراوانی نیز هنوز وجود دارد. چالشهای داخلی صنعت سالکنجات در خصوص چالشهای این صنعت تاکید کرد: تاثیر مخرب نوسانات و افزایش قیمت مواد اولیه بر تولید بر کسی پوشیده نیست.تاثیرات منفی و زیانبار افزایش قیمتها مزید بر مشکلات تهیه و واردات آن در صنعت شیرینی و شکلات کاملا مشهود است. وضعیت بازار شکر، شیر، آرد، هزینه حملونقل، دستمزد و... در کنار وضعیت بحران جهانی شیوع بیماری کرونا علاوه بر تاثیر بر قیمت تمامشده و بهتبع آن افزایش قیمت مصرفکننده موجب رکود در بازارهای صادراتی نیز شده است. چالشهای واردات مشکلات عدیدهای نیز در واردات مواد اولیه صنایعغذایی و ماشینآلات برای تولیدکننده وجود دارد که از آنها میتوان به میانگین تعرفه بالای 35 درصد، رسوب کالا در گمرکات و تشریفات گمرکی، عدم امکان ارسال حواله ارزی، حذف تخصیص ارز نیمایی از سوی دولت و مواردی از این دست اشاره کرد. شیوه قیمتگذاری باید انعطاف بالایی داشته باشد قائممقام آناتا در ادامه افزود: قیمتگذاری کالا و خدمات با احتساب متغیرهای اولیهای مانند هزینههای دستمزد، تبلیغات، قیمت مواد اولیه و ... تعیین میشود. باید توجه داشت تعیین قیمت فقط یک پارامتر برای تعیین درآمد بنگاههای اقتصادی نیست و در اصل یکی از معیارهای اساسی در ماندگاری آنها در بازار بهحساب میآید و به همین دلیل شیوه قیمتگذاری باید از انعطاف بالایی برخوردار باشد تا بتواند با شرایط بازار تنظیم بماند. سالک نجات معتقد است: دولت با کنترل قیمت در واقع سعی در پنهان نگهداشتن قیمت واقعی کالا دارد که این موضوع نمیتواند به تعادل و تعامل هوشمند شرایط بازار کمک کند و در واقع قیمتگذاری توسط دولت در نهایت به کشور آسیب خواهد زد. الزام قیمتگذاری توسط تولیدکننده در هیچ جای دنیا مرسوم نیست وی گفت: نکته مهمی که در این راستا قابل اشاره و تامل است الزام درج قیمت توسط تولیدکننده روی محصول است. این موضوع در هیچ کشوری مرسوم نیست و علت آن تفاوت فاصله تولیدکننده با مصرفکننده است؛ بهطور مثال اگر محل تولید محصول در شمال غرب و مصرفکننده در جنوب شرق باشد آیا تعیین قیمت مصرفکننده برای مشتری ساکن در شهر محل تولید با مشتری ساکن در مناطق دیگر با احتساب هزینه حمل بالاخص برای کامیونهای یخچالی میتواند یکسان باشد؟ طرحهای توسعهای آناتا با تمام توان در حال اجراست وی در نهایت گفت: طرحهای توسعهای این مجموعه بهرغم همه مشکلات باهدف اشتغالزایی و توسعه تولید با تمام توان برنامهریزی و اجرا میشود. توسعه فضای تولید، خرید و راهاندازی ماشینآلات جدید، ایجاد صنایع جنبی مرتبط برای تکمیل زنجیره تولید (آردسازی- چاپ و تولید کارتن) و ارائه مازاد تولید به بازار، افزایش ناوگان حملونقل بینشهری و توزیع مویرگی از فعالیتهای طرح و توسعه آناتا است.